Ook dit jaar ben ik in de maand december op vakantie geweest. Ik ben dit jaar in Vietnam geweest. In het jaar 2014 was ik ook al in Vietnam, maar toen alleen in Ho Chi Minh City en de Mekong Delta om vervolgens naar Cambodja te gaan. Nu ben ik vanuit het noorden naar het zuiden van Vietnam gereisd in de periode van zondag 8 december t/m zondag 29 december 2019. Het was een 21-daagse groepsrondreis geboekt bij Fox te Hoofddorp. Met een extra dag in Hongkong omdat we onze aansluiting hadden gemist.
Aldaar heb ik met Aloys, Anneke, Annemie, Anton, Berend, Cees, Cor, Corien, Dirk, Dora, Elize, Hanny, Henk, Huub, Jannie, Jessica, John, Karin, Margriet, Marian, Mirry, Muriel, Peter, Piet, Rian, Rieke, Simone, Tilly, onze reisleiders/begeleiders Rob en Huy, onze buschauffeur Bon en bijrijder Un 22 dagen vakantie gevierd.
We zijn met het vliegtuig van Cathay Pacific van Schiphol via een tussenlanding naar Hanoi gevlogen. In Vietnam hebben we overnacht in Hanoi, Halong Bay, Ninh Binh, Vinh, Quang Binh, Hue, Hoi An, Qui Nhon, Nha Trang, Phan Thiet, Ho Chi Minh City en Can Tho. Daarna zijn we teruggevlogen naar Hongkong alwaar we een dag in een hotel hebben gezeten. Om daarna met één dag vertraging weer op Schiphol te landen.
Hierna kunt u mijn belevenissen lezen zoals ik, en ik vele gevallen wij, gedurende deze drie weken hebben meegemaakt.
Vanmorgen ben ik met de eerste trein naar Schiphol gegaan. Aldaar ben ik om 09.45 uur aangekomen. Het inchecken, de handbagagecontrole en langs de Koninklijke Marechaussee gingen vlot. Ik mocht derhalve Nederland weer verlaten.
Even na half één zijn we met Cathay Pacific de lucht in gegaan om na elf uur vliegen in Hongkong voor een tussenlanding te landen. Aldaar moesten we weer door de veiligheidsscan. Op zich vreemd want we hebben het vliegveld niet verlaten en we bleven in het overstapgebied. Na drie uren oponthoud zijn we doorgevlogen of eigenlijk teruggevlogen naar Hanoi. Hanoi is namelijk dichter bij Nederland dan Hongkong. Ook is het er een uur vroeger. We zijn om 09.45 uur plaatselijke tijd (03.45 uur Nederlandse tijd) geland. Daarna door de douane met het in Nederland geregelde visum, koffers halen en daarna de nog niet gespotte mede reisgenoten ontmoet. Verder ontmoetten we onze Nederlandse reisleider/begeleider Rob, de Vietnamese reisleider Huy, chauffeur Bon en bijrijder Un. In de bus hebben Rob en Huy een korte introductie gegeven. We zijn nu in de droge periode in Vietnam en in Hanoi is het ’s nachts ongeveer 10 graden en overdag 17 tot 20 graden Celsius en er wonen 8 miljoen mensen in Hanoi en is daarmee qua grootste de tweede stad van Vietnam. Wij Nederlanders en Belgen zeggen en schrijven Vietnam als één woord. Terwijl het voor de Vietnamezen twee woorden zijn, namelijk Viet Nam.
Vervolgens hebben we in Hanoi een pinautomaat geplunderd. De meesten hebben 6 miljoen Dong (circa 240 euro) gepind. Op het vliegveld kon je maar maximaal 2 miljoen Dong pinnen. We zijn nu allemaal miljonair. Omstreeks 12.30 uur kwamen we bij ons eerste hotel aan. Dit was 23,5 uur na mijn vertrek gisteren.
De tweede helft van de middag hebben we ons een uur lang op de cyclo rond laten fietsen. We zijn door de winkelstraten heen gefietst. Naast vele eettentjes, allemaal kleine zaakjes met bloemen, groenten, allerhande prullaria etc..
Het was een gezellige chaos met auto’s, brommers, scooters en ze blijven maar toeteren. Links/rechts rijden op de weg, groen of rood licht, zebrapad of niet. Ze trekken zich nergens wat van aan. Zo lijkt het tenminste. Op deze manier, via de cyclo leer je de stad goed kennen.
Daarna hebben we in een restaurant een welkomstdiner gehad waarbij Rob een uitgebreide introductie van de reis heeft gegeven.
Na een lange nacht geslapen te hebben zijn we vanmorgen om 09.00 uur vertrokken voor een stadstour. We zijn eerst naar het Ho Chi Minh mausoleum gegaan. Ho Chi Minh ligt 10 maanden per jaar in een glazen kist opgebaard in het mausoleum en is 2 maanden per jaar in Rusland voor onderhoud en herstel. Meestal is dat in de maanden oktober en november. Hij is op 2 september 1969 op 79 jarige leeftijd overleden. Het is pas een dag later in Vietnam bekend gemaakt om de feestdag, 2 september is een feestdag, niet te bederven. Ho Chi Minh had in zijn testament vermeld dat hij gecremeerd wilde worden. Omdat de Vietnamoorlog nog volop gaande was is daar geen gehoor aan gegeven. Hij zag er nog goed uit ondanks dat hij al in 1969 is overleden.
Daarna nog buiten op het Ba-Dinh-plein geweest alwaar rondom een aantal regeringsgebouwen staan. Alle regeringsgebouwen hebben in Vietnam een gele kleur.
Daarna nog de One Pillar Pagoda bekeken. Dit is een van de meest historische boeddhistische tempel van Vietnam. De tempel is in de 11e eeuw gebouwd en daarna enkele keren herbouwd, voor het laatst in 1955, omdat hij tijdens diverse oorlogen enkele keren is verwoest.
Daarna weer de bus gepakt om naar de Confuciustempel gegaan. Deze tempel is al ongeveer 1.000 jaar oud en fungeerde als de eerste universiteit van Vietnam. Hij wordt ook wel de literatuurtempel genoemd en is gebouwd om de Chinese wijsgeer Confucius te eren. Tot twee eeuwen geleden werd hier gedurende 700 jaar de eindexamens afgenomen.
De pagode staat ook op de achterkant van het biljet van 100.000 Dong. Er staan ook diverse beelden van Ho Chi Minh en van de drie presidenten in de 11e eeuw Lý Thánh Tông, Lý Nhân Tông en de Lê Thánh Tông.
Na de lunch zijn we naar het waterpoppentheater geweest. Dit direct na de lunch, stil zitten in het donker, betekende dat menig oogje regelmatig dicht ging. Waterpoppentheater is in de 12e eeuw ontstaan en is in Vietnam al eeuwen beroemd. Het is toneel met houten poppen in en boven het water.
Daarna aan het Hoan Kiem-meer nog wat gedronken en zijn we terug naar het hotel gelopen. Onderweg waren ze nog aan het Hoan Kiem-meer aan het fitnessen, met een verzwaarde badminton pluimpje aan het voetballen, en aan het yogaën. Aan de laatste twee items hebben een aantal medereizigers meegedaan.
Het Hoan Kiem-meer, betekent meer van het teruggegeven zwaard. In het begin van de 15e eeuw was er een strijd gaande tegen de Chinese bezetters. Dit duurde een jaar of tien. Op het moment dat de strijd bijna verloren was kreeg de grootgrondbezitter Lê Loi vanuit het midden van het meer van een gouden schildpad een zwaard waarmee de Chinese bezetters het land uit werden gedreven. Toen de strijd voorbij was en de overwinning werd gevierd dook de schildpad weer op en die nam het zwaard weer mee het meer in en verdween hiermee onder het wateroppervlak. Tot het jaar 2016 leefde in het meer een nog hele grote zware schildpad van 180 kilo.
In het midden van het Hoan Kiem-meer is ook nog een Schildpadtoren (Thap Rua) gelegen. ’s Avonds hebben we met z’n zevenen op de hoek nabij ons hotel in een café voetbal gekeken. Vietnam speelde in de finale van de South East Asia (SEA) games tegen Indonesië en won met 3-0. Twee doelpunten werden gemaakt door de eerste Vietnamese contractspeler in de Nederlandse eredivisie, namelijk Doan van Hau en speelt bij Heerenveen. De Vietnamezen drinken bijna geen bier. Want na drie consumpties was alle bier op. Het was 60 jaar geleden de laatste keer dat Vietnam de SEA cup won.
Voetbal is in Vietnam sport nummer 1, s ’middags waren een aantal op de brommers en scooters met de Vietnamese vlag aan het rondrijden. Tijdens en vooral na de wedstrijd werd er nog heel veel getoeterd en het bleef nog lang “onrustig”.
Vanmorgen zijn we om tien voor acht uit Hanoi vertrokken. We gaan vandaag naar Halong Bay. Net buiten Hanoi wordt op enkele plaatsen op de vluchtstrook van de snelweg stokbrood verkocht. Dit zijn nog de positieve erfenissen uit de Franse tijd.
In Vietnam zijn de huizen vaak heel smal. Dit komt doordat de Vietnamezen belasting moeten betalen over de breedte van de woning. Diepte en hoogte van de huizen hebben geen invloed op de te betalen belasting. Gedurende de gehele reis is dit een opvallend gegeven.
Tijdens de korte koffiestop konden we allemaal beelden bekijken. De beelden werden hier ook gemaakt. Gezien de grote van de beelden kun je ze ook laten verschepen. Want het past in geen enkele koffer, laat staan in de handbagage.
Aan het eind van de ochtend hebben we nog een parelboerderij bezocht, dit op vier reisgenoten na die een rondvlucht boven de omgeving hebben gemaakt. Voor het maken van parels worden oesters gekweekt. Nadat de oesters ongeveer 6 maanden zijn worden ze opengemaakt en wordt er een bolletje, gemaakt van oesterschelpen, in de mantel van de oester gedrukt. Daarna kan het wel vijf jaar duren voordat de oester groot genoeg is om de parel te oogsten. Bij deze boerderij kun je zien hoe het proces gaat. Rondom de boerderij ligt allemaal water alwaar de oesters worden gehouden. Ook kun je hier allerlei sierraden met parel(s) kopen.
Aan het begin van de middag zijn we aan boord gegaan van een schip in Halong Bay waarop we het komende etmaal zullen verblijven. Naast ons was er ook nog een andere Fox groep en nog enkele andere toeristen aan boord. Tijdens het varen hebben we van een lunch aan boord genoten. Om 14.45 uur zijn een aantal medereizigers aan het kajakken geweest. Zelf heb ik lekker in de zon gezeten op het dakterras. Tijdens het varen heb je een mooi uitzicht op de kalksteenrotsen die hier in overvloede zijn. De baai staat sinds 1994 ook op de werelderfgoedlijst van de Unesco.
Om 16.00 uur ben ik met de meesten overgestapt op een klein bootje die ons naar de surprise Cave heeft gebracht. Om de grotten te bereiken moesten we eerst ruim 100 traptreden omhoog lopen en daarna in de grotten loop je ook nog wel een paar honderd treden op en neer. Dit was een mooi grottenstelsel.
Daarna zijn we met de grote boot een klein stukje teruggevaren en zijn we in de baai voor anker gegaan vlak bij het eiland Hón Lón Bó. Net als vele andere boten. Na een happy hour aan boord hebben we nog heerlijk gedineerd. Voor de liefhebbers werd er daarna nog een film gedraaid.
Na een nacht slapen op de boot was er om 06.30 uur tai chi. Dit heb ik, en vele anderen, voorbij laten gaan. Na een heel klein ontbijtje zijn we om 07.30 uur overgestapt op kleinere bootjes die ons naar het eilandje Ti Top (Titov) bracht. Het eiland is vernoemd naar de Russische kosmonaut Gherman Stepanovich Titov die samen met president Ho Chi Minh het eiland in 1962 bezocht. Het eilandje is 3,7 ha klein en heeft een hoogte van 110 meter. Dit betekende ongeveer 425 traptreden omhoog. Bovenop was een uitzichtpunt alwaar je mooi van de omgeving kon genieten.
Daarna zijn we weer naar beneden gewandeld. De liefhebbers konden vervolgens op het zandstrandje nog even te water. Wij waren niet de enigen op het eilandje. Bij het naar boven klimmen hadden we er geen last van maar bij het naar beneden gaan kwamen we steeds tegenliggers tegen. Eén en ander vanochtend met een mooi stralend zonnetje erbij. Hebben we onze beweging voor vandaag ook weer gehad.
Daarna zijn we naar de boot teruggegaan en na het opfrissen hebben we aan boord gebruncht. De boot voer weer terug naar de haven van Halong Bay. Tijdens het varen zagen we nog het eiland kissing rocks, wordt ook wel fighting chicken rocks genoemd omdat het de vorm heeft van twee kippen, een haan en een kip, waarvan wordt gezegd dat ze elkaar kussen. Anderen zeggen dat ze aan het vechten zijn.
Ook zagen we nog het eilandje incense burner islet (wierookbrander eilandje). Ze zeggen namelijk dat het veel lijkt op een wierookbrander. Incense burner islet staat ook op briefje van 200.000 Dong.
Om 11.00 uur zijn we weer in de bus gestapt. We kwamen in Halong Bay ook nog langs de locatie waar de film King Kong is opgenomen.
De boetes in het verkeer en bij fout parkeren in Vietnam zijn hoog. Ze hebben hier een puntensysteem. Bij drie punten ben je je rijbewijs kwijt. Na 2 jaar kun je opnieuw je rijbewijs halen. Als je tot 20% te snel rijdt krijg je 1 punt. Dit geldt ook voor foutparkeren. Bij 20% of meer te snel dan ben je je rijbewijs voor twee maanden kwijt. Daarnaast zijn de boetes miljoenen Dongs. Soms meer dan 10 miljoen Dong. Zie ook bijgevoegde artikel uit de Leeuwarder Courant van 22 januari 2020.
Na een busreis van circa 4 uur kwamen we om 15.00 uur aan in Ninh Binh. Aldaar zijn we op kleine bootjes (Sampan, zoals ze dat hier noemen) gestapt met z’n tweetallen en één drietal. We werden gevaren door dames die met hun voeten de peddels bedienden in plaats van met de handen. We voeren door prachtige natuur en twee keer door een grot waarbij de voorste inzittende van de boot een “mijnwerkers” lamp op kreeg omdat het er pikke donker was en je soms moest bukken omdat de grot niet al te hoog was. Naast de vele waterlelies lagen er ook vele visfuiken in het water en er zwommen vele witte eenden. De omgeving was schitterend en rustgevend. Halverwege de tocht werd er een fysieke watermarktplaats op de boot ingericht met allerhande prullaria, zoals beurzen, magneetjes etc.. Dit proberen ze aan de opvarenden te verkopen. vervolgens werden we teruggevaren.
Daarna zijn we wandelend naar de even verderop gelegen pagode gegaan. Na het aanschouwen van de pagode en weer een paar honderd trappen op en neer hebben we gedineerd in Ninh Binh om vervolgens door te gaan naar ons overnachtingshotel.
Onze bus is van binnen voorzien van allemaal discolampen. Aangezien het nu donker is gingen alle lampen aan, de muziek ontbrak ook niet. Er werd door velen op de muziek in de bus gedanst, een echte discobus.
Vanmorgen ben ik met de meesten van de groep gaan fietsen door en in de omgeving van Ninh Binh. Op het platteland gingen we langs de rijstvelden. De rijst was allemaal geoogst. Her en der liepen op enkele plekken geiten en buffels. Tijdens de teelt komen op de rijstvelden soms ook kikkers of slangen voor, dat is geen probleem. Dit in tegenstelling tot slakken, die leggen eieren die opvallend roze zijn en die aan de rijststengels vast klonteren.
Op diverse locaties op het platteland worden nu betonen wegen aangelegd. Om te voorkomen dat de wegen schade oplopen tijdens het warme weer werden er sleuven in het beton gefreesd. En deze sleuven werden nu met teer, welke ter plekke werd verhit, volgegooid.
Ook liggen er her en der begraafplaatsen in de velden.
Tegen de (school)kinderen is er vanmorgen wederzijds veel hello geroepen en handje geklapt. In diverse wateren waren ze met kleine bootjes, waarop we gisteren zelf zaten, aan het varen. Aan de zijkanten van de wegen staan regelmatig bananenplanten met soms groene trossen bananen. Ook zijn we in het begin van de fietstocht nog op een kleine markt geweest met prullaria, groenten en vlees. Direct naast de markt werden eenden geslacht. Tijdens de fietsroute waren er diverse locaties alwaar tientallen tot honderd eenden in het water worden gehouden. Eerst worden de eenden gehouden voor de eieren en als ze zijn uitgelegd dan worden ze gehouden voor het vlees.
Bij de lunch hebben we net als gisteren bij het diner onder meer geit kunnen eten. Ik kan niet herinneren dat ik dat eerder heb gegeten. De lunches en diners zijn hier zeer uitgebreid met vele verschillende gerechten.
Vijf jaar geleden was ik ook in Vietnam, toen zag ik ze en de afgelopen dagen ook weer namelijk elektrische scooters/brommers.
Na de lunch zijn we doorgereden naar ons volgend overnachtingshotel in Vinh. Daar kwamen we om ongeveer half zes aan. In de bus heeft Huy nog over de verschillende talen en klanken van woorden gehad. Over het Vietnamese alfabet welke uit 29 letters bestaat in plaats van de 26 zoals wij dat in Europa hebben. Een voorbeeld hiervan is Ma. Ma heeft 6 verschillende klanken / uitspraken en daarmee ook 6 verschillende betekenissen, namelijk geest, maar, moeder, graf, paard en rijstzaadje. En een ander voorbeeld welke tijdens de reis nog vaak werd gezegd: ôi trời ôi, oh mijn god in het Vietnamees.
Vanmorgen zijn we om 07.30 uur vertrokken. Iedere dag worden de kamers door het personeel gecontroleerd op vergeten bagage. Vandaag was het voor het eerst raak. Schoenen, puzzelboekje en kleding waren vergeten. In de eerste vijf minuten, nadat Rob het had getoond, was het van niemand, maar daarna werden twee reisgenoten wakker dat het toch van hun was.
We reden vandaag eerst een uur en gingen daarna een markt bezoeken. De Vietnamezen gaan zelf drie keer per dag naar de markt. Dit iedere keer voor de maaltijd. Deze markt was veel groter dan die van gisteren. Aan het begin was het allemaal kleding. Later veel vlees, vis, vogels etc. De vissen, eenden, kippen, kikkers en kwartels werden ter plekke geslacht. Het blijft toch vreemd vissen, vogels en kippen, die nadat ze in tweeën zijn gehakt of geplukt, nog steeds bewegen. Ook waren er vele groene thee takken met bladeren te koop. Groene thee is heel populair in Vietnam. Het blijft ook vreemd dat ze op scooters over de markt rijden.
Er kwamen ook diverse Vietnamese dames bij mij staan om het lengteverschil te ervaren. Daarna was het 20 minuten rijden naar Dong Loc. Het begin van de Ho Chi Minh trail (pad). Hij is meer dan 2.000 kilometer lang en ging onder meer ook door de buurlanden Laos en Cambodja. De Ho Chi Minh trail was een wijdvertakt netwerk van wegen. De Noord-Vietnamese soldaten gingen via deze wegen naar het zuiden evenals wapens, munitie en voedsel.
Hier is ook het monument ter nagedachtenis aan de dood van 10 jonge Vietnamese meisjes die op 24 juli 1968 door een bom zijn gedood. Huy heeft hier bij ieder meisjesgraf een bloem gelegd en daarna een pakket geofferd. Dit pakket bevat geld, een plaat met slippers, kleding, telefoon etc.. Alles wat ze nodig hebben voor het verdere leven. Ook werd de typische Vietnamese hoed verbrand.
Ook is er aan de overkant van de weg een museum. En er staan nog enkele leger vliegtuigen.
Een en al een indrukwekkende locatie. Ook voor de jongens, mannen, soldaten is er een pakket. Hierover later meer.
Rob had een stuk “Cu do” gekocht wat we allemaal geproefd hebben. De binnenkant bevat geroosterde pinda’s met melasse en de buitenkant is van rijstpapier.
Na drie uren bussen kwamen we in Phong Nha aan. Aldaar hebben we eerst geluncht en daarna zijn we op 3 boten gestapt om de grotten van Phong Nha te bewonderen. Dit is eerst 40 minuten varen op de motor. Bij aankomst bij de grotten werd het dak van de boot afgeschoven en gingen we met twee roeiende Vietnamezen de grotten in. De grot is een echte schoonheid van de eerste categorie. Of te wel fantastisch. Hier kan geen museum tegenop. De grotten zijn 350 miljoen jaar oud en 35 kilometer lang waarvan alleen de eerste kilometer bevaarbaar is. Ze staan sinds 2003 op de werelderfgoedlijst.
Halverwege de terugreis in de grot konden we uitstappen en gingen we lopend verder om de grot lopend verder te bewonderen. Daarna was het weer 40 minuten terugvaren. Vanmiddag regende het maar daar hadden we geen last van vanwege het dak op het bootje.
Tenslotte zijn we naar onze overnachtingslocatie, deze keer een farmstay midden in de natuur, gegaan. Een ideale locatie om tot rust te komen.
De meesten konden het vanmorgen rustig aan doen. Er gingen maar zeven personen naar de grotten vanochtend met een vertrek om half acht. Deze grotten hebben de grootste stalagmieten en stalactieten van de wereld.
Ik heb met Aloys, Annemie, Peter en Karin een stukje gefietst in de omgeving. Vele kinderen vroegen en kregen onze aandacht. Vele hi-fives werden gegeven.
We hebben in een cafétje op het water wat gedronken. De eigenaresse slaapt er ook. We zijn over een paar wiebel bruggen gefietst. We moesten dezelfde route terug omdat er te weinig tijd was om een rondje te fietsen. Diverse kinderen reden hier op elektrische scooters. Op een perceel landbouwgrond was het hele gezin aan het werk. Met een buffel werd de grond geploegd of het land werd vlak gemaakt en er werd direct met de hand gezaaid.
Om 11.30 uur zijn we vertrokken naar Vinh Moc. Tijdens de route zagen we onder meer ronde gaten / kraters in de velden. Deze ronde gaten betreffen inslagen van bommen tijdens de Vietnam oorlog. De Vietnamezen noemen het de Amerikaanse oorlog. Daarna reden we nog door een “duingebied”. Het zand wordt gebruikt door de glasindustrie.
In de bus hebben we de film / documentaire “Legend of the underground” gezien. In Vinh Moc hebben we een rondleiding gehad. Eerst bij een ventilatiegat welke 12 meter diep is. Ook zagen we rondom holten van bominslagen. Daarna hebben we uitleg gekregen in het museum. De tunnels hebben 3 niveaus. niveau 1 is ongeveer 12 meter diep, niveau 2 is ongeveer 15 meter diep en niveau 3 is ongeveer 23 meter diep en hier werden onder meer de wapens opgeslagen. De tunnels zijn in 20 maanden tijd gebouwd, namelijk tussen juli 1966 en december 1967.
Er zijn totaal 13 in- en uitgangen. Zeven aan de zeezijde en zes landinwaarts. Daarna zijn we door een deel van de tunnels gelopen. Iedere dorp of stad heeft weer een eigen tunnelstelsel. Door deze tunnels kon je redelijk lopen. Dit waren de tunnels om in te wonen. De tunnels in Cu Chi, waarover later meer, zijn veel kleiner en zijn gevechtstunnels. In niveau 1 of 2 werd er gekookt. De afvoer van de lucht uit de keuken kwam pas een heel eind verder aan het aardoppervlak. Mocht het destijds ooit worden ontdekt en de Amerikanen zouden het bombarderen dan bleef de keuken intact. Op deze manier probeerden de Vietnamezen de Amerikanen voor de gek te houden.
Daarna was het 20 minuten rijden naar Demilitarized zone (DMZ). Deze is gelegen op de 17e breedtegraad en was een oorlogsvrije buffer tussen het communistische noorden en het democratische zuiden van Vietnam. Tussen Noord- en Zuid Vietnam waren destijds drie soorten oorlogen. Één om de vlag, twee om de kleur van de bruggen. Als Zuid Vietnam de kleur veranderde dan schilderde Noord Vietnam in de nacht hun deel van de brug in dezelfde kleur omdat Ho Chi Minh vond dat Vietnam één land was en ten derde de luidsprekers. Bij goed weer was het geluid op tien kilometer afstand nog te horen en was bedoeld om propaganda naar de andere kant van de grens te zenden. De Demilitarized zone loopt grotendeels langs de Ben Hai River. Rondom de DMZ was aan beide kanten 2,5 km niemandsland. Alleen boeren en de lokale bevolking mochten er komen. Wij zijn over de Hien Luon brug gelopen die over de Ben Hai River gaat. Het hout van deze brug was aan de noordkant in de kleur rood geverfd (is nu blauw), naar de kleuren van het communistische Noord-Vietnam. Het zuiden van de brug was geel geverfd, naar de kleuren van het kapitalistische Zuid-Vietnam.
Na een kwartier rijden kwamen we aan bij de Militaire Begraafplaats Truong Son. Hier heeft Huy het “leger pakket” geofferd. Er liggen hier meer dan 10.000, waarvan vele onbekende, soldaten. Op de graven staat “gestorven voor het vaderland” en eronder “onbekende soldaat”. Via DNA onderzoek proberen ze nu de namen van de soldaten te achterhalen.
Daarna zijn we doorgereden naar Hue. Alwaar we eerst in de stad hebben gegeten om daarna naar het hotel te gaan.
Een en al toch een indrukwekkende dag vandaag.
Vanmorgen ging de wake up call al om half zes en laat dit nou niet de bedoeling zijn. We hoefden pas om zeven uur te worden gewekt. Rob had bij de introductie al gezegd dat het een keer fout zou gaan. Dus dat hebben we nu ook maar weer gehad. Er is nog een Fox groep in het hotel en ze hadden de wake up call van de beide groepen omgewisseld.
Om half negen zijn we vertrokken. We hebben eerst de citadel (paleis) bezocht, met daarbinnen de verboden stad (welke destijds alleen was voorbehouden aan de belangrijkste mensen in Vietnam) en de keizerstad met afdelingen voor vrouwen (concubines) een theater, bibliotheek, tempels, paviljoenen etc.. Er mochten alleen maar vrouwelijke concubines zijn. Mannen konden ook concubines zijn maar dan moeten ze eerst worden gecastreerd.
De muren rondom zijn totaal elf kilometer lang en daaromheen is nog een 20 meter brede en vier meter diepe gracht. Tussen 1802 en 1945 was Hue de hoofdstad van Vietnam en was dit de residentie van de keizerlijke Nguyen-dynastie. Een aantal keizers waren vader van achtereenvolgens 31, 142 en 64 kinderen.
Aan het begin staan aan de ene kant vier kanonnen en die geven de vier jaargetijden aan (lente, zomer, herfst en winter). Aan de andere zijde staan 5 kanonnen en geven de vijf elementen aan, namelijk water, vuur, aarde, metaal en hout.
Tijdens de diverse oorlogen zijn vele delen verwoest door bommen. We zijn hier enkele uren gebleven.
Aan het eind van de ochtend hebben we de Thien Mu pagode bezocht. Dit is de oudste Pagode van Hue en bestaat uit zeven verdiepingen en is totaal 21 meter hoog. Halverwege het complex staat in een garage een blauwe Austin auto. Met deze auto is in het jaar 1963 een monnik van deze tempel naar Saigon gereden en heeft zich laten overgieten met benzine en is vervolgens door mede monniken in brand gestoken. Dit was de eerste zelfverbranding in een reeks uit protest tegen het bewind van president Diem.
Daarna zijn we op een drakenboot overgestapt voor een vaartocht van een half uur op de Song Huong river of te wel de parfum rivier. De rivier dankt zijn naam omdat in de herfst stroomopwaarts allemaal bloemen in de rivier vallen en daardoor een parfumachtig aroma geur krijgt.
Vervolgens hebben we bij de nonnen gegeten. Dit was vegetarisch. Het doden van dieren past namelijk niet bij het boeddhisme. Ook was er geen alcohol. De monniken staan ’s ochtends om vier uur op en gaan ’s avonds om negen uur te bedde. Het eten was lekker.
Na de lunch zijn we in een winkeltje geweest waar ze handmatig wierook stokjes en Vietnamese rieten hoeden maken. Eén persoon kan 2 hoeden per dag maken.
Vervolgens doorgereden naar de Khai Dinh tombe. Dit mausoleum werd tussen 1920 en 1931 gebouwd. Dit is 127 trappen omhoog lopen maar dan heb je ook wat. De bouw was pas zes jaar na zijn dood gereed. Khai Dinh was één van de Nguyen keizers en hij ligt 18 meter onder zijn standbeeld begraven. In en rond Hue zijn nog meer tombes.
Omstreeks half vier waren we wee terug bij het hotel nadat we weer veel gezien hebben.
Vanmorgen om negen uur hebben we het hotel verlaten. We gaan vandaag naar Hoi-An. Onderweg zijn we gestopt bij een eucalyptus bedrijf alwaar ze eucalyptus olie maken. Het is goed voor de lever en omgeving. De eucalyptus plant wordt in een groot vat verwarmt en de damp wordt overgeheveld in een naastgelegen vat. Ook wordt nog een bepaald soort helm gras gebruikt.
In het dorp waren vele ketels te zien langs de kant van de weg. We hadden een drinkstop in de omgeving van vele oesterkwekerijen. Direct daarna hadden we een fotostop van een passerende trein. De trein heeft in Vietnam verschillende klassen. Voor buitenlanders heb je in dezelfde coupe vier zitplaatsen terwijl het voor de Vietnamezen zes plaatsen zijn. Verder heb je harde en zachte stoelen / banken. De harde banken zijn goedkoper en worden meestal door de Vietnamezen zelf gebruikt.
Ook konden we hier foto’s maken van een grote brug over het water nabij Lang Co. Ook zijn bij Lang Co grote stranden gelegen. Een en ander was op de route naar de wolkenpas. De Wolkenpas ligt op 496 meter hoogte. Dit was een beklimming met vele bochten en is ongeveer 21 kilometer lang. In de omgeving liggen diverse bergen van rond de 1.000 meter hoogte. De wolkenpas dankt zijn naam omdat het namelijk in de eerste maanden van het jaar volledig in de wolken is gelegen. Verder is de wolkenpas de scheiding tussen het subtropische noorden en het tropische zuiden. Bovenop de wolkenpas hebben we diverse foto’s geschoten van de omgeving en van de oorlogsbunkers. De bunkers zijn destijds door de Vietnamezen, Fransen, Japanners en Koreanen aangelegd. In het verleden hebben hier hevige gevechten plaatsgevonden. Het was bovenop bewolkt en 100 meter boven ons was het mist.
Daarna zijn we verder gereden naar Da Nang, de vierde stad qua grote, alwaar tijdens de oorlogen vele militairen zijn omgekomen, niet door de oorlog zelf, maar door het zwemmen in zee. Vanwege een sterke stroming kwamen vele soldaten niet meer terug op het strand. Da Nang staat ook bekend om zijn draken brug. De draken brug is 666 meter lang en de bouw begon in het jaar 2009 en werd in het jaar 2013 geopend. Elke zaterdag en zondag, om 21.00 uur ‘s avonds, spuwt de draak daadwerkelijk vuur (en water). Vanuit de bus was het moeilijk foto’s maken van de drakenbrug. We zijn ook nog in een marmerfabriek geweest. Met heel veel mooie (en grote) beelden.
Daarna kwamen we in Hoi-An aan alwaar we direct in het Green Chili restaurant van een late lunch hebben genoten.
Om 16.30 uur hebben we een stadswandeling door Hoi-An gemaakt. Wat een drukte. We zijn naar de Japanse brug en naar het Tan Ky gewandeld. Aangezien het op dit tijdstip heel druk is met Aziaten zijn we niet binnen geweest en we zijn niet over de Japanse brug gewandeld. De Japanse brug staat ook op het biljet van 20.000 Dong.
Om attracties te bezoeken in Hoi-An moet je een soort strippenkaart kopen en daarmee krijg je toegang tot vijf attracties. We kunnen de komende dagen dus nog vijf attracties bezoeken.
In en nabij de Thu Bon rivier zijn heel veel versierde bootjes met “lampions”. Ook de straten hangen vol met lampions. Daarna heb ik aan de rivier met een derde deel van de groep nog wat gedronken en hebben we met ons zevenen een ouderwetse hamburger en patat in Vietnam gegeten. Weer eens wat anders dan rijst.
Vanmorgen gingen er een aantal reisgenoten naar het tempelcomplex My Son. Ik ben met zes medereisgenoten vanochtend door Hoi-An geslenterd. Eerst langs vele kledingwinkels, die hier kleding op maat maken, binnen 24 uur. Daarna zijn we naar de oude stad gewandeld. Aan de rivier hebben we wat gedronken bij de Cocobox Farmshop 2014. Hier troffen we de Nederlandse eigenaar. Na uitwisseling van hoe het nu in Nederland gaat en in Vietnam vertelde ze dat de gebouwen rondom de rivier bij hoog water (deels) overstromen. Aangezien de Vietnamezen dat gewend zijn doen ze er niets tegen.
Daarna hebben we onze knipkaart gebruikt. We zijn eerst bij het museum of Folk Culture, nr 33 in de folder, geweest. Dit museum van volkscultuur heeft als doel het leven van de Hoi-An bevolking te laten zien. Dit is het grootste houten huis in het oude stadsdeel van Hoi-An en bestaat uit twee verdiepingen. Er worden diverse traditionele beroepen, voorwerpen, traditionele kleding en historische gereedschappen getoond. En vele foto’s hiervan uit het verleden.
Vervolgens hebben we het Old House of Tan Ky bezocht. Hier binnen stond aangegeven dat in de maanden oktober/november van diverse jaren het water tot halverwege de verdieping op de begane grond komt. Er staat dan circa 1,5 meter water in het gebouw. In 1964 stond zelfs de gehele verdieping onder water, ongeveer 2,5 meter hoog. Vroeger was dit een handelshuis. Nu staan er nog vele oude antieke meubelen, schilderijen, en overige waardevolle antieke erfstukken. Verder is de oude houten structuur van het huis te aanschouwen.
Daarna doorgelopen naar de Japanse brug. Deze houten brug is 18 meter lang en is in de 16e eeuw gebouwd door Japanse handelaren om de kleinere Japanse wijk te verbinden met de Chinese wijk die aan de overkant van de kleine zijarm rivier Thu Bon is gelegen. Aan de Chinese kant staan twee honden en aan de Japanse kant staan twee stenen beelden van apen. In het midden van de brug is de Chua Cau tempel gebouwd.
Bij deze laatste twee, Tan Ky en Japanse brug, was het nu veel rustiger dan gisteren. Pas in de tweede helft van de middag wordt het weer druk.
’s Middags heb ik en een aantal anderen nog even bij het zwembad gerelaxt.
Om 16.00 uur heb ik met Peter, Anton, Rieke en Hannie een kookcursus gevolgd. We zijn vanuit de kookschool eerst naar de markt gegaan om ingrediënten te kopen.
Vervolgens hebben we Vietnamese noedelsoep, chicken chilli lemongrass, Vietnamese pannenkoek, verse loempia en chili saus gemaakt. De kokkin zij de hele tijd als we de gebruikte attributen niet meer nodig hadden, bye bye.
Vanmorgen ben ik met 2/3 deel van de groep gaan fietsen in de omgeving van Hoi-An. Toen ik vanochtend wakker werd regende het. We zijn daarom een kwartier later begonnen met fietsen, want toen was het droog. Later begon het te motregenen, was het weer eens droog en daarna regende het stevig. We hebben onderweg een afdak van een woning gekaapt om te schuilen. We zagen weer vele rijstvelden waar de rijst al was geoogst. Op enkele plaatsen waren ze de grond aan het bewerken voor de nieuwe teelt.
Ook zijn er tussen de reisvelden kleine begraafplaatsen, waar we ook enkele ratten zagen. Ook kwamen we langs een locatie waar vooral groenten en een enkele plant/bloemen op vele bedden werden geteeld. Dit zag er ordentelijk uit.
Ook kwamen we nog een oude Vietnamees tegen van 96 jaar. Zijn geheim was om elke dag twee bier te drinken. Dat is geen verkeerd advies. Ook waren her en der nog wat buffels. Op eentje konden we zitten, voor degene die dat wilde.
We zijn nog per tweetal in een rond bootje, die ze hier basket bootjes noemen, aan het varen geweest en hebben we in de walkanten enkele krabben vissend gevangen.
Tijdens het fietsen zagen we ook diverse mensen op echte vis aan het vissen. Tenslotte zijn we met de boot teruggevaren naar Hoi-An om lopend in de regen weer naar ons hotel te gaan.
In grote delen van Vietnam regende het vandaag. In Hanoi was het maar 7 graden Celsius terwijl wij daar een week geleden er in de korte broek en T-shirt konden lopen. Rob had al eerder verteld dat het exact een jaar geleden veel kouder was toen hij deze reis ook deed. Dus we mogen niet klagen. De tweede helft van de middag zou ik met 1/3 deel van de groep naar de in 2018 geopende gouden brug op 1.400 meter hoogte in Da Nang. De wandelbrug is 150 meter lang en wordt door twee handen gedragen. Maar met dit weer zat de brug volop in de wolken/mist en hebben we deze trip geannuleerd.
’s Avonds heb ik met zeven personen in een Koreaans BBQ restaurant op loopafstand van het hotel gegeten. Het vlees wordt in het midden van de tafel bereid, alwaar een gat in de tafel zit voor ruimte van de kolen. Boven iedere tafel hangt een afzuiginstallatie. Het restaurant genaamd Hanok BBQ is pas drie weken geopend. En we werden de hele avond door drie tot vier personen bediend.
Even na acht uur hebben we Hoi-An verlaten voor de langste busreis van deze trip, circa 300 kilometer. We zijn eerst naar My Lai gegaan. In My Lai zijn op 16 maart 1968 tijdens de Vietnamoorlog, op enkele bewoners na, alle dorpelingen gedood. Totaal 504 onschuldige personen. De Amerikanen waren op zoek naar Vietcong strijders, die volgens diverse inlichtingen bronnen hier zouden zitten, maar ze waren er niet. Luitenant William Calley die leiding gaf aan de Amerikaanse compagnie heeft hiervoor levenslange gevangenisstraf gekregen maar heeft vrijwel meteen van president Nixon gratie gekregen. Hij heeft derhalve de straf niet uitgezeten.
In de bus hebben we een uitzending van KRO Reporter uit 1993 bekeken over My Lai. In My Lai staat een monument, van een aantal plaatsen waar huizen stonden is alleen de fundering nog te zien.
Nadat de dorpelingen waren omgebracht werden de huizen door de Amerikanen in brand gestoken. Enkele huizen zijn opnieuw opgebouwd. Ook zijn er enkele grafplaatsen alwaar een heel gezin is begraven en ook een museum. Een indrukwekkende locatie.
Bij de lunchplek waren op de markt aldaar allemaal vogels, kwartels, in kooien te koop. Die worden door de Vietnamezen gekocht en daarna weer vrijgelaten. Ook kon je er heel veel slakken kopen.
’s Middags zijn we nog bij een vloerkledingweverij geweest.
Tot nog toe zagen we deze vakantie eigenlijk alleen maar braakliggende rijstvelden. Vanmiddag zagen we dat de meeste rijstvelden alweer met nieuwe rijstplanten waren beteeld.
Vanmorgen om half acht zijn we onder regenachtige omstandigheden vertrokken. Maar in de bus hebben we nergens last van. Wij hadden al gauw een fotostop op een heuvel met uitzicht op het strand met allemaal basketboten.
Daarna zijn we bij een basketboten maker geweest. Nadat de basketboot van geweven bamboe is gemaakt wordt deze met buffel mest ingesmeerd voor extra versteviging . Ook worden ze ingesmeerd met hars of teer om ze water dicht te maken. In zout water gaat de boot 1 tot 2 jaar mee. En in zoet water een jaar of vijf.
Er waren vandaag heel veel trouwerijen langs de route. Volgens de Chinese kalender is het vandaag 26 november en dat is een goede dag. De getallen 4, 5 en 7 brengen ongeluk. Datums die opgeteld 4, 5 of 7 zijn, zijn slechte datums. De getallen 2, 3, 6, 8 en 9 zijn geluksgetallen.
Omstreeks 12.30 uur kwamen we op onze lunchplek in Nha Trang aan. Hier zullen we vannacht ook slapen. Het is hier stralend weer met veel zon. Na de lunch zijn we weer eens op de boot gestapt die ons naar het visserseiland Lang Chai heeft gevaren. Dit visserseiland is gelegen naast het populaire Vinpearl eiland. Hier kun je met een kabelbaan naar toe. Aan het begin van het eiland is een groot reuzenrad gelegen. Het visserseiland hebben we lopend dwars overgestoken. Vele dames waren hier bezig om vissersnetten te maken.
We zijn dezelfde weg teruggelopen. We moesten om 16.00 uur bij ons hotel zijn omdat tussen 16.30 en 18.30 uur en ’s ochtends tussen 06.30 uur en 08.00 uur geen bussen mogen rijden in delen van Nha Trang.
Aan het eind van de middag ben ik met zes reisgenoten over de boulevard gelopen. Er stond een stevige bries. Daarna we wat gedronken in een strandtent. Op de terugreis was het ineens windstil. Het ene hotel aan de boulevard is nog hoger dan het andere. Nha Trang is een grote toeristenstad waar vooral veel russen zijn.
Vanmorgen zijn we om half negen vertrokken naar de Cham Hindoe tempel in Nha Trang. Een kwartiertje rijden. Deze tempel, Po Nagar genoemd, is tussen de 8e en 13e eeuw gebouwd op een heuvel en genoemd naar de beschermgodin van Nha Trang, Po Nagar. Je kon hier over de Chinezen lopen, ook al waren we hier vroeg.
Bij de koffiestop was een nagemaakte rots te zien alwaar de zwaluwen hun eieren leggen en daarna worden de zwaluwnesten gebruikt voor de soep. Het eten van zwaluwnesten is in trek omdat het speeksel van de zwaluwen bijzondere mineralen en veel eiwitten bevat. Het geeft mannen meer energie en verhoogt de potentie. Vrouwen worden er mooier van en kinderen groeien beter, zo wil de Chinese wijsheid.
Het verkeer op de weg rijdt hier anders dan in Nederland. Ze rijden net als bij ons rechts. Maar vele wegen hebben twee banen keer twee banen. Je rijdt in Vietnam dan op de linkerbaan. Inhalen doe je via de rechterbaan en uiterst rechts, meestal een halve vluchtstrook rijden de brommers/scooters etc.. En geregeld rijden die sneller dan het overige verkeer.
Bij de lunch hebben we voor het eerst deze reis een hotpot gehad. Normaal doe je in bouillon steeds allerlei groenten, kruiden en vlees. Nu was dat voor ons al gedaan omdat het anders te lang duurde. Naast de hotpot kregen we nog rijst met groente en vlees.
In een vissersplaatsje zijn we over een brug gelopen over de rivier Sông Lũy. Het is hier zwart, oh nee blauw van de vissersboten. Daarnaast was er direct na de brug ook nog enkele bassins waarin garnalen worden geteeld. In de bassins zijn rond draaiende schoepen. Deze zijn aangebracht om extra zuurstof in het water te brengen.
In het gebied waar we nu zijn valt maar 600 mm regen per jaar, terwijl in de rest van Vietnam tussen de 1.900 en 2.300 mm regen per jaar valt. De omgeving heeft inderdaad veel weg van een woestijn.
Halverwege de middag zijn we gestopt bij de rode zandduinen van Mui Ne. Dit staat normaal op het programma voor morgen, maar we reden er langs en als we er toch zijn, zijn we naar boven gelopen voor een mooi uitzicht over de omgeving en dorpen. Ook de zee was goed in zicht. Je kunt hier ook naar beneden glijden met een soort board die je kunt buigen en dan lijkt op een geïmproviseerd “sleetje”.
Daarna zijn we nog bij een vissausfabriek geweest. We zagen eigenlijk alleen maar vaten. Hierin zit vis met onder meer zout en moet ongeveer anderhalf jaar fermenteren.
Om een heel lang verhaal kort te maken. We hadden vandaag een rustdag en dat betekende de hele dag op, in en rondom het zwembad en dat is hier heeeeeeeeeel vervelend, maar niet heus. Je zwemt hier namelijk richting zee. Je hebt uitzicht op zee. Dit resort bestaat uit twee onder één kap bungalows, ook al heel vervelend. Dit is ook een park waar je je reis kunt verlengen. Het enige nadeel is is dat het resort een eind van het dorp is gelegen.
Tijdens het ontbijt was de lokale bevolking massaal op zee in hun basketboten om de vis binnen te halen. Daarna zijn we omstreeks half negen vertrokken. We hebben een fotostop gehad bij een dragon food plantage. Dit is fruit met wit of rood vruchtvlees met zwarte pitten. Het omhulsel is rood en het is lekker. Ze leggen nu soms stroomdraden met lampen aan op de velden. Door ’s nachts lampen te laten branden groeit het fruit sneller. Dragon food behoort tot de familie van de cactussen en lijkt daar ook veel op.
In Ho Chi Minh City hebben we geluncht en daarna zijn we door het drukke verkeer naar het oorlogsmuseum gegaan. Het museum richt zich op de Amerikaanse rol in de Vietnamoorlog. De beelden en foto’s in het museum spreken voor zich.
Ook was er een zaal ingericht met foto’s over de gevolgen van het giftige Agent Orange (ontbladeringsmiddel) wat vele slachtoffers heeft geëist en nog steeds door de geboorte van misvormde baby’s.
Daarna zijn we doorgereden naar het paleis van onafhankelijkheid (Independence Palace). Dit was de werkplek van de president van Zuid-Vietnam tijdens de Vietnamoorlog. Je kon er foto’s maken van buiten het hek. Je mag het terrein niet op.
Vervolgens verder gegaan naar de Notre Dame kathedraal welke nu gesloten is vanwege de restauratie. Ook aan de buitenkant stond de kerk in de stijgers. Met de kerk in de rug hadden we ook uitzicht op het dakterras alwaar op 29 en 30 april 1975 helikopters evacuees oppikte voordat Saigon definitief was gevallen. Door de Nederlandse fotograaf Hubert van Es is hier destijds een foto gemaakt die wereldberoemd is geworden. Op zijn beroemdste foto is te zien hoe een Amerikaanse helikopter mensen oppikt die het land willen ontvluchten. De foto werd een symbool van het haastige vertrek van de Amerikanen.
Daarna nog het oude postkantoor bekeken en vervolgens waren we om ongeveer kwart voor vijf bij ons hotel.
’s Avonds nog wat door Ho Chi Minh City gewandeld en gegeten. Wat een drukte/gekte. Geef ons maar het platteland.
Op eerste kerstdag ging de wekker al om half zes. We zijn vandaag naar de tunnels van Cu Chi gegaan. Om kwart voor zeven zijn we met de bus vertrokken dwars door Ho Chi Minh City. Je kunt hier echt “brommers kieken”. Gelukkig zitten ze bijna allemaal nog op de brommer/scooter en niet in de auto. Want dan staat het verkeer 24 uur per dag vast. In de bus hebben we eerst een film over de tunnels van de Cu Chi gezien evenals de boobytraps die in de omgeving waren aangelegd en beelden van de oorlog aldaar. We waren vóór half negen in Cu Chi. Er waren nog maar enkele bussen met toeristen. Nadien om kwart over tien stond het parkeerterrein vol met tientallen bussen. Daarom gingen we ook vroeg op pad vanochtend.
Huy heeft middels een plattegrond van de omgeving een en ander uitgelegd over de tunnels, de omgeving alwaar de dorpen lagen en waar Amerika de macht had. De tunnels betreffen hier gevechtstunnels dit in tegenstelling tot in Vinh Moc wat tunnels waren om in te leven, te wonen. We hebben de ventilatiesystemen gezien. Meestal was dit bij een termietenheuvel van mieren. Zodat dit voor de Amerikanen werd gecamoufleerd. Het schoeisel van de Vietcong strijders werd gemaakt van auto/vrachtauto banden. Om de Amerikanen op een dwaalspoor te brengen verwisselden ze het profiel met links/rechts en voor/achter van het schoeisel zodat de Amerikanen niet wisten van welke kant ze kwamen of naar welke kant ze waren vertrokken. Overdag droegen de Vietcong strijders groene kleding en ’s nachts zwarte kleding. Ook zagen we nog vele boobytraps. Een aantal reisgenoten zijn nog de tunnels in geweest. Je kon kiezen tussen 15 of 30 meter. Vijf jaar geleden had ik al gezien dat de tunnels niet iets voor mij was.
Daarna zijn we naar het ouderlijk huis van Kim Phuc in Trang Bang gegaan. Van Kim Phuc is een wereldberoemde foto gemaakt van het napalmbombardement en de fotograaf heeft hiermee de World Press Photo prijs gewonnen. Kim Phuc liep als negen jarig meisje op 8 juni 1972 naakt over de weg nadat ze ernstig verbrand was geraakt door de napalm op haar lichaam. Aldaar hebben we eerst een video over het leven van Kim Phuc gezien. Ze woont nu in canada en heeft twee kinderen.
Daarna noedelsoep gehad en vervolgens zijn we naar de Cao Dai tempel gegaan alwaar vier keer per dag om 0.00, 6.00, 12.00 en 18.00 uur een dienst wordt gehouden. Wij waren er om 12.00 uur. De dames moesten via de linker ingang naar binnen en de heren via de rechteringang. Dit gold zowel voor de poort als voor de kerk. Wij konden boven in de kerk plaatsnemen. Het was een eentonige ceremonie zonder zang, alleen maar geluid van instrumenten. Na een tijdje zijn we weer vertrokken.
Daarna zijn we naar een gehandicapten fabriek gegaan. Hier werken mensen die onder andere door agent orange gehandicapt zijn geraakt. Ze maken hier heel veel mooie tegels, schilderijen, kommetjes etc.. Ze maken daarbij onder andere gebruik van eenden eierschalen.
’s Avonds heb ik met 2/3 deel van de groep het kerstdiner genoten op de Bonsai cruise boot op de Saigon rivier. We zagen vele gebouwen in de wijde omgeving. Ook wordt er nog heel veel bijgebouwd, maar dat geldt voor heel Vietnam.
De boot is beide kanten van de ligplaats op de rivier heen en weer gevaren. Het eten was lekker met muziek. Voorts was er nog een goochelaar aan boord. Hoe hij het deed? Voor ons onnavolgbaar. Vanaf de boot terug naar het hotel en aangezien het donker was ging de discoverlichting weer aan en vele Vietnamezen die naast ons reden op de brommer/scooter keken glimlachend en zwaaiden naar ons.
De conclusie van de meesten over Ho Chi Minh City was dat het hier veel te druk en te massaal is. Maar wat wil je ook met 13 miljoen mensen. Evenveel als in België en onze twee Belgische reisgenoten kunnen dat weten.
We zijn vandaag om acht uur vertrokken richting Can Tho gelegen in de Mekong Delta. De Mekong Delta is de rijstschuur van Vietnam ondanks dat we al heel veel rijstvelden hebben gezien. In Vietnam zijn meer dan 40 miljoen motorbikes (motor, scooter, brommer) op 97 miljoen inwoners. Er mogen tegenwoordig nog maximaal 2 volwassenen en 1 kind onder de 12 jaar op 1 motorbike.
De inflatie in Vietnam is 4 procent en de rente om geld te lenen is tussen de 6 en 8%. Maximaal zijn er nog 2 tot 3 kinderen per gezin toegestaan. Iedere dag besprak Huy een thema in de bus. Op die manier kregen we steeds meer info over het reilen en zeilen van Vietnam in het verleden en in het heden.
Omstreeks 11.30 uur zijn we aan boord van een boot in Cai Be gegaan. We zijn eerst langs een kleine drijvende markt gevaren. Daarna zijn we aan land gegaan bij een aantal kleine fabriekjes bij elkaar gehuisvest onder één dak. Ze maken aldaar onder meer poprice(koekjes), karamelsnoepjes, rijstwijn, rijstpapier voor de springrolls en ook rijstpapier voor om de karamelsnoepjes.
Poprice wordt gemaakt in een grote wokpan met zwart zand welke warm wordt gemaakt, de rijstkorrels worden eraan toegevoegd, effe roeren en binnen luttele seconden beginnen de rijstkorrels te exploderen tot poprice. Daarna wordt het zwarte zand eruit gezeefd en opgevangen in de wokpan, zodat het nogmaals kan worden gebruikt, en vervolgens wordt middels een grovere zeef het kaf van de rijstkorrels eruit gezeefd en dan blijft de poprice (soort popcorn) over. Dit alles in 1 minuut. Van de poprice wordt met andere ingrediënten poprice koekjes gemaakt. Het kaf wordt later gebruikt als brandstof om vuur te maken voor het maken van het rijstpapier.
Daarna zijn we terug naar de boot gegaan om na een half uur varen over de rivier over te stappen op kleine bootjes geschikt voor drie personen en een roeivrouw waarin we door smalle slootjes gedurende een half uur zijn gevaren. Dit middels 2 roeispanen die door een dame werd bediend. Deze keer met de handen in plaats van met de voeten wat we eerder deze vakantie hadden ervaren.
Bij de lunch hebben we van een vis springrolls gemaakt en vervolgens opgegeten. Daarna was het nog een uur varen met de grote boot over de brede rivier en langs Cai Be om daarna weer plaats te nemen in de bus. Met de bus hebben we de weg vervolgd naar Can Tho alwaar we om 17.15 uur aankwamen.
’s Avonds hadden we een afscheidsdiner waarbij Henk onze chauffeur, de bijrijder en onze reisleiders/begeleider Huy en Rob hebben bedankt voor de veilige reis met goede begeleiding en de vele informatie die ze ons hebben gegeven. De bijrijder Un stak iedere dag drie wierookstokjes aan, aan de voorkant van de bus voor een veilige reis.
Vanmorgen ging voor mij en de helft van de groep om half zes de wekker. Na het ontbijt zijn we om half zeven met de bus naar de rivier gegaan, circa vijf à tien minuten rijden. Daarna zijn we voor de verandering weer eens overgestapt op de boot om naar een grote drijvende markt van Chợ Nổi Cái Răng te gaan. Hier wordt heel veel groente en fruit verkocht. Dit gaat van de grote boten naar kleine bootjes die het weer verder verkopen op de lokale markt of in de winkels.
Om 9.30 uur zijn we met de gehele groep richting Ho Chi Minh City vertrokken voor de langste etappe van deze reis, want de meesten gaan naar huis, behalve Berend, Marjan en Simone. Zij gaan nog een aantal dagen naar Cambodja. Anneke, Jessica, Muriel en Tilly gaan terug naar het Victoria Beach. Allemaal heel vervelend.
Na de lunch hadden we nog een examen met 20 vragen over deze reis met quizmaster Rob. Simone was de winnaar met 17 goede antwoorden.
Omstreeks 16.00 uur waren we op het vliegveld van Ho Chi Minh City. De niet verlengers hoorden bij het inchecken dat het vliegtuig drie kwartier later zou vertrekken. Tegen zevenen hoorden we dat de vlucht pas na middernacht zou vertrekken in plaats van de oorspronkelijke tijd van 19.45 uur. Dit betekent dat we de aansluitende vlucht van Hongkong naar Amsterdam gaan missen. Aangezien we een groep zijn van 23 personen, zijn wij moeilijk om te boeken. In Ho Chi Minh City hebben we een voucher gekregen voor een warme maaltijd en drinken. Later konden we indien gewenst onbeperkt drinken ophalen, echter geen bier. En volgens de 96 jaar oude Vietnamees die we op dag 12 hadden ontmoet was dit juist het geheim om oud te worden.
Om half twee s’ nachts zijn we met zes uur vertraging alsnog naar Hongkong gevlogen. De reden van de vertraging was waarschijnlijk dat het vliegtuig bij een eerdere vlucht tijdens het taxiën iets heeft geraakt en daarbij beschadigd is geraakt. Na twee uur vliegen namen we in Hongkong afscheid van Cees en Dora. Zij vliegen vanochtend tussen 9 en 10 uur via London naar Amsterdam, dit was al in Ho Chi Minh City geregeld. Wij vliegen pas komende nacht om 0.50 uur naar Amsterdam. Wij werden opgevangen door iemand van Cathay Pacific. Hij had een voucher voor acht kamers in het Regal Airport hotel. Aangezien we met een aantal singels zijn is dit opgehoogd naar 13 kamers. Daarna door de douane, ik heb met nog vier reisgenoten onze koffer van de bagageband gehaald. Dit hadden we in Ho Chi Minh City aangegeven dat wij dat wilden. Dit omdat ik drie jaar geleden een vertraging had van drie dagen vanuit Kathmandu (Nepal).
Vervolgens zijn we vanaf het vliegveld naar het Regar Airport hotel gelopen. Na het verkrijgen van de kamers en vouchers voor ontbijt, lunch en diner, kon ik / wij eindelijk om kwart over zes slapen op een bed in een mega grote kamer.
Aan het begin van de middag druppelde de medereisgenoten in het restaurant binnen voor de lunch. En toen kwam de ellende, keuzestress. Er was zoveel keus dat je moest kiezen wat je wel en niet opschepte. Want anders kwamen we er als ronde tonnetjes vandaan.
In de loop van de middag heb ik voor het eerst na drie weken een half uur hardgelopen in de gym en daarna gezwommen en in de sauna en Turks stoombad geweest samen met de andere vier reisgenoten (Cor, Elize, Huub en Jannie) die vannacht ook de koffers hebben meegenomen naar het hotel. Wat is het leven toch vervelend.
’s Avonds hebben we met z’n eenentwintigen in het hotel genoten van het tweede afscheidsdiner. Deze keer zonder speeches.
Halverwege de avond zijn we naar het vliegveld gelopen. Na het bekende ritueel van inchecken, handbagagecontrole etc.. zijn we op zondagochtend om half twee de lucht ingegaan om vervolgens even na zes uur ’s ochtends, na een kleine 12 uur vliegen, te landen op Schiphol. Omdat dit een nachtvlucht was, waarbij we toch regelmatig hebben geslapen in het vliegtuig, ging de tijd voor het gevoel vlotjes.
Op Schiphol hebben we bij de bagageband afscheid van elkaar genomen. En kwam er een einde aan deze 22-daagse mooie Vietnam reis.
Oant Sjen.